Seks bağımlılığı nedir? Nasıl anlaşılır?

Seks bağımlılığı 6 aydan fazla bir süre tek eşliliği sürdürememe ve kişinin aklının sürekli sekste olması, seksi düşünmeden duramaması, partnerin kim olduğuna bakmadan rastgele cinsel ilişkiler kurması ve bu ilişkilerden alınan hazzın aslında gerçek değil yalancı haz olmasıdır. Amaç o eylemi yapmış olmaktır, kişi yaptıktan sonra geçici olarak bir rahatlama hisseder, ancak bir süre sonra tekrar yapmak ister. Bu böyle kısırdöngü şeklinde devam eder. Seks bağımlıları cinselliği bilinçsizce zevk almak amacıyla değil acıdan kaçmak, kendilerini doyurmak ya da stresten uzaklaşmak için kullanmaktadırlar.

Hemen hemen tüm bağımlılarda; güçlü suçluluk ve utanç duyguları ( % 96), güçlü izolasyon ve yalnızlık duyguları ( %94), işe yaramazlık ve umutsuzluk duyguları (% 91) ve kişisel değerlere ve inançlara aykırı davranma ( %90 ) görülmektedir.

Seks bağımlılığı üzerinde son 20 yıldır yapılan çalışılmalarda; erkeklerde ereksiyon sorunlarından ve peniste kısmen ya da tam his eksikliğinden bahsedilmektedir. Dürtülerinin peşinden giderek evliliklerini, sağlıklarını ya da mesleklerini tehlikeye atan insanlardır. Birçok psikoterapist bu davranış şeklinin mantıki bir seçimden çok ilkel bir işlev olduğunu düşünmektedir. Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı gibi kişinin toplumda itibarını, prestijini, kredibilitesini yok edebililir. Seks bağımlısı olan bir erkek kendi sosyal konumuna, saygınlığına, bulunduğu ortama uygun olmayan cinsel ilişkilere sık girer ve hayatı boyunca beraber olmayacağı insanlarla birtakım cinsel ilişkiler yaşar ve zamanla bundan suçluluk duymaya başlar.

Seks Bağımlıları Ve Eşleri:

‘‘İş seyahatlerimde tanıştığım yüzlerce kadınla yattım. Bazılarıyla birkaç kez, kimiyle de sadece bir kez. Eminim benim gibi yığınla insan vardır. Yöneticiler genelde iktidara aç, çok içki içen egomanyaklardan oluşuyor ve kadınlar da bizim öykümüzün sadece bir parçasını oluşturuyor.”

“Çok zor durumlarda kalıyorum, işte, evde pornografik uğraşlar içindeyim, sokakta yürürken gördüğüm kadınlardan çok etkilenip güya onları mutlu etmek istiyorum.”
“Çocuğumla geçirecek bir tek hafta sonum varken, hangi kadınla birlikte olsam düşüncesinden kendimi alamıyorum… Aslında tam olarak ne istediğimden emin değilim ancak kendimi engelleyemiyorum, AIDS riskinin farkındayım fakat o kadar çok istiyorum ki, ölsem umrumda olmuyor. Ne olur beni kurtarın”

“Kendimi seks yapmaktan alamıyorum. Günün her saati aklımda cinsel fantazilerle bir kadını düşlüyorum. Büyük bir sıkıntı içindeyim. Cinsellikten başka bir şey düşünemiyorum. Artık işlerimi de aksatmaya başladım, arkadaşlık ilişkilerim zarar gördü ve yaptığımdan suçluluk duymaya başladım. Sabah başka, öğlen başka kadınla beraber oluyorum, sonra da akşam evime gidip karımla birlikte oluyorum. Toplumda çok zor durumlarda kalıyorum, insanların içimdeki bu arzuyu fark ettiğini düşünüp kimsenin yüzüne bakamıyorum, bunu saklayamıyorum. Ailemle veya dostlarımla vakit geçirmek yerine hangi kadınla birlikte olsam düşüncesinden kendimi kurtaramıyorum’’

“Beni sadece cinsel obje olarak görüyor. Bu da yetmiyor gibi benden sapıkça isteklerde bulunuyor. Her gün, dansöz gibi karşısına geçip oynamamı, striptiz yapıp yavaş yavaş üzerimdeki elbiseleri çıkartırken, kendisi de bana para yapıştırmak istiyor. Olur olmaz yerlerde, hatta konukların yanında bile cinsel ilişki isteyecek kadar dengesiz bir adam. Günde üç kez seks yapmayı istiyor. Bunu da kısa süreli değil uzun süreli, en az bir saat istiyor. Gece gündüz seksten başka bir şey düşünmüyor.”

Kimlerde Seks Bağımlılığı Daha Sık Görülür?

Erkeklerde %3 kadınlarda %1 görülmektedir. İnternet kullanımıyla kadınlarda da sıklığı artmaktadır. ABD’de erkeklerde %8, kadınlarda %3; İtalyanlar’da erkeklerde % 4.2, kadınlarda % 1.5 seks bağımlılığı bildirilmiş.

Daha çok 25-50 yaş grubunda görülür. İnsanların bu konularda dürüstçe açıklama yapmamaları, sorunun toplumsal boyutunu tahmin etmeyi güçleştiriyor. Sıradan bir ev kadınından kıdemli bir yargıca kadar hemen herkes aslında bir seks bağımlısı olabilir, kariyerle ya da eğitimle ilgisi yoktur.

Kadınlarda sosyoekonomik düzeyi iyi, erkeklerde ise kötü olanlarda daha sıktır. Düşük sosyoekonomik düzeyde iş dışında kişinin zevk alacağı imkanlar yoktur ve bu yüzden cinsellik çok abartılı algılanır.

Cinsel suçluların sadece % 72 ‘si, tecavüz suçu işleyenlerin de % 38 i cinsel bağımlılık kriterlerine uymaktadır.

İnsanlar Neden Seks Bağımlısı Olur?

Kişinin İçindeki Güven Ve Sevgi Eksikliğini Cinsellikle Doldurmaya Çalışması;

En sık rastlanılan nedenidir. Çocukluğunda sevgisiz, güvensiz, kaotik, şiddet ve ilgisizliğin olduğu ailelerde büyüyen çocuklar risk altındadır. Hastaların üçte ikisinden çoğu katı ve ilişkileri zayıf olan ailelerden gelmektedir. Aile üyeleri “gece geçen gemiler’’ dir. Çocuk kendisiyle ilgilenilmediğini veya ihmal edildiğini, dolayısıyla ebeveynlerini memnun edemediğini düşünebilir. İlişki kurmaktaki başarısızlığı nedeniyle, başkalarına cinsel açıdan ihtiyaç duymadan, kendi kendini tatmin etmeyi çözüm sayabilir. Cinsel bağımlılık aslında bir yakınlık bozukluğudur, bu hastalar ilişkilere güvenmemektedirler, “giriş yasaktır” levhalarıyla sevgiyi içlerine almayı reddederler. Seks bağımlılığının genellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde başladığı belirtilmektedir. Bu dönemlerde çocukların sıkıntılarından uzaklaşmak ve rahatlayabilmek için mastürbasyon yapmaya başladığı, daha sonra porno filmler ya da dergilere olan merakında artma olduğu söylenmektedir. Böylece rahatlama yolunu cinsellikle keşfeden çocuklar daha sonra seks bağımlısı haline gelmektedir

Kadından kadına koşan, sürekli sevgili değiştiren erkeklerin yani moda deyimle playboyların, gerçekte kökleri çocukluğa kadar inen büyük sorunları olabilir. Bu tür erkekler çok sayıda kadınla cinsel ilişki kurarak cinsel güçlerinin çok fazla olduğunu kanıtlamaya çalışırlar. Böylece zafer kazanmış gibi görünürler ve bu yolla altta yatan değersizlik duygularını saklamaya çalışırlar. Yalnızlık, öfke, kendine karşı duyulan nefret gibi duygularla yüzleşmek yerine bunlardan kaçarken, seks ve aşkı aradıklarını söyleseler de aslında seksi ve aşkı zamanlarını öldürecek birer nesne haline getirerek kendi yaşamlarını ihmal etmektedirler.

Bedensel Doyum Yeteneğini Kazanma;

Bunu başaran kişiler, tek eşli ilişkilerde başarılı olmaktadır. Bu insanların tek eşle yetinebilmelerinin nedeni, çok eşlilik dürtülerini bastırmış olmaları ya da bir takım ahlaki kaygılar değildir. Tek eşli tutum, aynı cinsel eşle birlikte tekrar tekrar çok canlı ve zevkli bir cinsel doyum yaşanmasına bağlıdır. Eşler arasında tam bir cinsel uyum vardır. Sağlıklı erkekle sağlıklı kadın arasında hiçbir fark yoktur. Uygun bir eşin bulunamaması halinde, ne yazık ki bugünkü koşullarda geçerli olan durum budur, tek eşlilik yeteneği sürekli bir eş arayışına dönüşür. Böyle bir eş bulunduğunda tek eşli davranış biçimi yeniden oluşur ve cinsel doyum ve uyum varolduğu sürece devam eder. Başka eş bulma düşüncesi ve arzusu ya hiç ortaya çıkmaz, ya da eşe duyulan ilgiden ötürü eyleme koyulmaz.

İstismar; %81 cinsel , % 72 fiziksel, % 97 duygusal kötüye kullanım tanımlanmıştır. Cinsel kötüye kullanılan çocuklar sıklıkla korkuyu, uyarılma modelleri ile bütünleştirirler. Bu yetişkinlerde seksin başarılı olabilmesi için bir korku bileşeni olmalıdır ve bu da cinsel ilişkide risk arayışı ile sonuçlanır. Hekimlerin en sık duydukları hikayelerden biri, cinsel bağımlının davranışının felakete yol açacağını bilmesine rağmen yine de yapmasıdır. Örneğin, bir bağımlının sokak fahişesinin polis tuzağı olduğundan kuvvetle şüphelenmesine ve sokakta bir ekip otosu görmesine karşın fahişeye askıntı olmayı sürdürmesi.

Stresli Yaşantılar

Cinsel bağımlılığın başlangıcı ölüm,kaza,ciddi kayıplar ve travmalarla stresli olaylarla tetiklenebilir. Kolaylaştırıcı olaylar ve ortamlar travma anılarını ve kompülsif davranışları aktive etmektedir. Bağımlılık aynı zamanda bir bastırma mekanizmasıdır, çünkü davranışlar durunca, kötüye kullanım anıları geriye dönmeye başlar, gerçekten kaçma yoludur.

Seks Bağımlılarının Kişilik Özellikleri

Seks bağımlısı olan erkeklerin kişilik yapıları incelendiğinde, narsistik yapı, kendine hayran olma, kendini büyük görme ve bağımlı bir kişilik yapısı görürüz. Çabuk demoralize olan, sıkıntıya gelemeyen ve sıkıntısını giderme adına sürekli arayışlar içinde olan insanlardır. Karşısındaki insanı 15 dakikada göklere yükseltip ardından on gün sonra da yerin dibine geçirebilirler. Hayata bakış açıları genellikle karamsardır ve kendini acındırma gibi bir ruh hali içindedirler.

İlgilendikleri tek konu pornografidir. Seksüel eylem ön plandadır. Erkek için o kadının güzelliği, çekiciliği önemli değildir. Mühim olan eylemdir. Aşırı seks düşkünlüğü erkekteki cinsellik dışı tüm duyguları baskılar, iradeyi, aklı ve ahlaki değerleri ayaklar altına alıp, kişiyi yalnızca kadınların peşinde koşar bir hale getirir. Orgazm anında beklenen büyük coşkuyu duymazlar, doruk noktaları çok yüksek olmadığı gibi ardından gelen rahatlama da çok yetersizdir ve cinsel gerilim hali sürer.

İnternet Seks Bağımlılığını Tetikliyor Mu?

Seks bağımlılığı her zaman cinsel birleşmeyi içermez. Kadınların reklamlarda ya da dergilerdeki pornografik görünümleri internete kıyasla insanları çok fazla uyarmaz. Normalde yan yana gelseler konuşamayacak insanlar kendilerini ideal karakterlerle farklı sunarak, ilişkiye girilemeyecekleri kişilere internetten kolayca ulaşabilirler. Sanal seks, bağımlılarının işini kolaylaştırıcıdır.

Araştırmalar seks bağımlılığının tarih kadar eski olduğunu belirtse de, son zamanlarda İnternetin sorunu körüklediği konusunda uzmanlar hemfikirdir. Önümüzdeki 10-15 yılda İnternet yüzünden seks bağımlılığında büyük bir artış olacağını tahmin ediliyor. Dikkati çeken sıradışı durum, ‘’ online’’ cinsel davranış sorunu olan hastaların % 40’ ını kadınların oluşturmasıdır. İnternet sınırları da zorlamış, her yaş grubu kompülsif siberseks ile tanışmışlardır.

Seks Bağımlılığı Türleri

Seks bağımlısı kişi mastürbasyondan cinsel ilişkiye, internette porno site gezmekten striptiz kulüplerine gitmeye, teşhircilikten, röntgenciliğe kadar pek çok faaliyette bulunabiliyor. Sadece kendi hayatını mahvedebileceği gibi pek çok kişinin hayatını olumsuz etkileyebilir.

1.Röntgencilik-Teşhircilik Röntgenci biri, yatak odasının penceresinde duran ya da içeride dolaşan bir kadını saatlerce sıkılmadan izleyebilir. Onu görünce mastürbasyon yapabilir ve hatta yanına gidip kadının karşısında boşalabilir. “Taciz suçu” kapsamına girer.

2. Pornografi Bir bağımlı, parasını ve zamanını pornografik dergilere, striptiz şovlarına, porno filmlere ve İnternet sitelerine harcayabilir.

3. Sanal Seks Bağımlı, pek çok pornografik site indirebilir, fahişelerle görüşmeden sohbet odalarında seks ihtiyacını karşılayabilir. İnternet, yeni seks bağımlılarının ortaya çıkmasına ve bağımlıların durumunun daha kötüye gitmesine sebep olmaktadır.

4. Mastürbasyon Her ne kadar mastürbasyon yapmak doğal bir davranış olsa da, bağımlılar bazen kendilerine zarar verebilir. Birçok bağımlı mastürbasyonu, sekste başarısız olma ya da erkeklik konusunda eksiklik hissetme olarak yorumlayabilir.

5. Para Karşılığında Cinsel İlişki Bazı kişiler sürekli partner değiştirmek için para karşılığında cinsel ilişki yaşamayı saplantı haline getirir.

6. Çocuk Tacizi, Tecavüz Ve Ensest gibi ağır suçlar.

Seks Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kişiden kişiye değişir. Bazı kişilerde tek gecelik ilişkiler şeklinde olabilirken, bazı kişilerde birini elde edene kadar uğraşıp, elde edince başka bir insana yönelmek şeklinde görülebiliyor. Önemli olan düşüncelerini obsesyon (takıntı) düzeyinde kontrol edemiyor olmasıdır.

Seks Bağımlılığı Döngüsü

Kişi cinsel aktivitelere ağırlık verdiğinden sosyal ilişkilerinden uzaklaşır. Herkesle flört eder, sürekli internette cinsel içerikli resimler, yazılar okur, pornografik sitelere girer ve cinsel içerikli yerlere gider. Seks bağımlılarında 4 tür temel inanış görülmektedir:

1- “Ben kötü ve istenmeyen bir insanım”

2 – “Kimse beni benim kadar sevmez.”

3 – “Eğer başkalarına bağlı kalmak zorunda olursam ihtiyaçlarım hiçbir zaman karşılanmayacak.”

4 – “Seks benim en önemli ihtiyacım”.

Bu yanlış inanç sistemi bağımlılık döngüsünün oluşmasını sağlar:

Zihinsel Uğraşlar: kişi sürekli cinsel içerikli düşüncelere ve fanteziler düşünür.

Törenselleştirme: kişi cinsel içerikli uyaranlar ve bunlar karşısında yaptığı davranışlar ve deneyimler orgazmdan daha önemli hale gelir. Bu uğraşları yapmak zevk verir.

Kompulsif Seks Davranışları: Cinsel içerikli düşüncelerin davranışlara dönüşmesi.

Karamsarlık: kişinin cinsel içerikli davranışları yaptıktan sonra umutsuzluk, güçsüzlük ve depresif duygu durumlar yaşar.

Seks Bağımlılığının Sonuçları

1. Sosyal: Bağımlı kişiler cinsel içerikli düşünceler altında kaybolurlar ve duygusal ilişkilerden uzaklaşırlar. Yakın arkadaşlarından ve ailesindeki kişilerle olan ilişkileri azalmaya başlar.

2. Duygusal: Düşüncelerin davranışa dönüşmesi sonucunda kişilerde anksiyete ve stres toleransında azalma görülür. Bu duyguları utanma ve suçluluk duyguları takip eder. Depresyon, intihar düşünceleri, düşük benlik algısı, umutsuzluk, kendinden nefret etme, üzüntü, kendine acıma vs. gibi duygular yaşar.

3.Fiziksel: Fiziksel açıdan bakıldığında sürekli partner değiştirmek ve para karşılığında cinsel ilişkiye girmek cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskini arttırmaktadır. Seks bağımlılarında görülme sıklığı %65 ‘tir; erkeklerin % 38’ inde, kadınların %45’inde görülmektedir. Kadın cinsel bağımlılar, düşük yapma %36 ve istenmeyen gebelikler %42 nedeniyle derin acılar yaşadıklarını bildirmişlerdir. Kadınların % 60’ı cinsel ilişki sırasında fiziksel açıdan kötüye kullanılmış; % 50’si tecavüze uğramıştır. Erkekler % 16 dövüldüklerini ve % 44 tehlikeli durumlarla karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Sıradışı ya da riskli cinsel uygulamalar nedeniyle ciddi biçimde yaralanmıştır.

4.Yasal: Bağımlılarda görülen müstehcen, telefon konuşmaları, teşhircilik, röntgencilik, fahişelik, tecavüz etme, ensest ilişki ve çocukları taciz etme gibi yasal olmayan davranışlarda bulunabilirler. Bazı seks bağımlıları bu davranışlarından dolayı cezaevine girerler.

5.Finansal: Cinsel aktiviteleri yerine getirebilmek için porno sitelerine üye olmak, porno dergilere ve cinsellik yaşamak için para harcamaları finansal açıdan kişilere sorun oluşturmaktadır. %58’den fazlası ciddi maddi kayıptan bahsetmektedir. %27 istedikleri meslekte çalışma fırsatını kaybettiklerini bildirmiştir.

Seks Bağımlısı Mısınız?

1.Cinsel veya duygusal etkinliklerinizi sizin için önemli olan kişilerden saklıyor musunuz?

2.Normalde tercih etmeyeceğiniz yer ve durumlarda, normalde tercih etmeyeceğiniz kişilerle seks yapma ihtiyacı hissediyor musunuz?

3.Bir bakmışsınız gazetelerde, dergilerde veya diğer yayın organlarında cinsel isteği uyarıcı yazılar veya görüntüler arıyorsunuz. Bu durumu yaşadığınız oluyor mu?

4- Partnerinizle seks yaptıktan sonra birlikte vakit geçirmek ve konuşmak yerine ondan uzaklaşıyor ya da onu kendinizden uzaklaştırıyor musunuz?
5- İnternette seks sitelerine ya da seks hakkında konuşmak için chat odalarına giriyor musunuz? Kendinizi sanal sekse kaptırıp zamanın nasıl geçtiğini unutuyor musunuz?
7- Aynı heyecan ve rahatlama seviyesini yakalayabilmek için cinsel veya duygusal etkinliklerin çeşidini ve sıklığını arttırmanız gerekiyor mu?

8-Teşhircilik, röntgencilik, fuhuş, kendinden küçüklerle seks ya da açık saçık telefon görüşmeleri yaptınız mı? Yaptıysanız suçüstü yakalandınız mı?
9- Cinsel ilişkilerinizde hastalık veya gebelik ihtimali bulunuyor mu veya hastalık kaptığınız, gebe kaldığınız oldu mu? Cinsel ilişkileriniz şiddet veya zorlama içeriyor mu?

10.Eski ilişkinizin sona ermesine yol açan sorunlar her yeni ilişkinizde de sürüyor mu?

11- Seksle ilgili davranışlarınız, kendinizi umutsuz, depresif, suçlu ya da dışlanmış hissetmenize sebep oldu mu?

12-Cinsel veya duygusal konulardaki davranışlarınız manevi değerlerinizle veya yetiştirilme tarzınızla çelişiyor mu?

Değerlendirme; sorulardan 4 ya da daha fazlasına ‘evet’ yanıtı verdiyseniz, seks bağımlısı olma ihtimaliniz oldukça fazla.

Çözümsüz Değilsiniz

Seks bağımlılığı ‘sekse aşırı düşkünlük’ olarak algılanmamalıdır. Seks ya da internette porno sitelere girme vb. davranışlarının saplantı haline gelmesi bu davranışın bağımlı olarak ele alınmasını sağlamaktadır. “Daha fazla zevk alabilirim” diyerek cinsel boşalma eşiğini iyice aşağılara çeker ve beynin cinsel doyumu yöneten alanlarının kimyası bozulur. Bu kişiler işlerini ve sorumluluklarını yerine getirememe, gerçeklik duygusundan kopma, ilişkilerde başarısızlık, suçluluk duygusu yaşarlar. Bu yüzden seks bağımlılığı diğer bağımlılık yapan maddelerde olduğu gibi tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır

Kişi için bu davranış dış dünyadan bir kaçış da olabilir. Bunun kişi için ne anlama geldiği önemlidir. Porno ve masturbasyon bağımlılığında hem bireysel terapi hem de çift olarak cinsel terapi uygulanmalıdır. Kişi hem bu bağımlılığı ile ilgili farkındalık kazanıp üstesinden gelmesi için teşvik edilirken, aynı zamanda farklı şekilde haz almayı da öğrenmeli ve eşiyle birlikte cinsel hayatlarının kalitesi de arttırılmalıdır.Terapilerin amacı, kişinin bu düşüncelerini kontrol altına alarak daha sağlıklı cinsel ilişki kurmasını sağlamaktır.

Kaynak: Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
www.antalyaterapipsikiyatri.com/