Kadim bir silah: Atlatl

Bu sitede yayınlamış olduğum Eskimoların Kökeni başlıklı yazımda günümüzden yaklaşık 24000 yıl önce Asya’dan Amerika kıtasına insanların göç ettiklerinden söz ettim. Kanada’nın Asya’ya yakın olan Alaska ve Yukon bölgelerinde yapılan arkeolojik araştırmalar, kadim dönemde kullanılmış Atlatl denen ok atmayı kolaylaştıran silahlar buldular.

Atlatl, mızrak veya ok atmaya yarayan bir aletti. Fırlattığı mızrağa saatte 150 km hız kazandırabiliyordu. Atlatl aletleri tarihin çok erken dönemlerinde Asya’da ve Amerika’da kullanılmıştır. Kanada’nın soğuk bölgelerinde yaşayan iri hayvanları ve özellikle geyikleri avlamak hiç de kolay değildi. İnsanın kol kuvvetiyle attığı mızrak hem uzağa ulaşamıyor hem de ulaşsa bile geyiğin derisi delecek kadar güçlü olamıyordu. Atlatl sayesinde mızrağı oldukça uzağa fırlatmak ve geyiğin derisini delecek hıza ulaştırmak mümkün oluyordu. Geçtiğimiz yıl Kanada’nın Yukon bölgesinde binlerce yıl önce kullanılmış bir Atlatl bulundu. Bu önemli buluşu anlatan İngilizce yazıyı alttaki bağlantıdan okuyabilirsiniz.

https://www.cbc.ca/news/canada/north/yukon-atlatl-ice-patches-1.4809947?fbclid=IwAR3i4RYtT4yqumnhgytAPDeqvitQq-k95ivXcqq5bb_kqQ0k50mlFU_fTp4

Altta Atlatl ile mızrak fırlatan bir avcının çizimini görüyoruz.

Atlatl sözünü Atıl-Atıl şeklinde ayırdığımızda, anlamlı bir Türkçe sözcük ortaya çıkıyor. Kadim Türkçe’de bir söz tekrarlandığında, o sözün gücü arttırılmış oluyordu. Örneğin, Sümercede bir sözü çoğul yapmak için tekrarlamak gerekiyordu. Şu halde Atlatl veya Atıl-Atıl sözü “hızla atılan” demek oluyor. Asya’dan Amerika kıtasına göç eden insanların bu silahı geliştirdikleri ve dillerinin Türkçe kökenli olduğunu anlaşılıyor.

Sadece kuzey Amerika’da değil, orta Amerika’da dahi Atlatl kullanılmıştır. Maya, Aztek ve İnka kültürleri bu silahı savaşta da kullanıyorlardı. Alttaki Maya tablolarında ellerinde Atlatl tutan iki savaşçı görüyoruz. Önlerinde birer kalkan bulunuşu ve yüzlerini boyamış olmaları onların savaşa hazırlandıklarını gösteriyor. Başlarındaki tüyler de tüm kuzey Amerika’daki Kızılderili savaşçıların başlarındaki tüylere oldukça benziyor.

Atlatl silah olmakla birlikte, kutsal bir özellik de taşımaktaydı. Zira Mayaların ve Azteklerin kutsal törenlerinde, kral elinde bir asa veya bir Atlatl tutardı. Altta bir İnka kralına ait törenlerde kullanılan kutsal Atıl-atıl  görülüyor.

***Bu yazı www.sechaber.com.tr için yazılmıştır. Bu yazının kaynak gösterilmeden kopyalanması ve kullanılması “5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası“na göre suçtur.