Anıtkabir ve Meclis arsaları kimlerden ve kaça alındı?

ANITKABİR VE MECLİS ARSALARI KİMLERDEN VE KAÇA ALINDI?

1923 yılında bir sohbet sırasında Atatürk; “ELBET BİR GÜN ÖLECEĞİM, BENİ ÇANKAYA’YA GÖMER, HATIRAMI YAŞATIRSINIZ” demiş ve “BENİ MİLLETİM NEREYE İSTERSE ORAYA GÖMSÜN. FAKAT BENİM HATIRALARIMIN YAŞAYACAĞI YER ÇANKAYA OLACAKTIR” diye eklemiştir.

Türk Ulusunun O’na karşı duyduğu büyük saygı ve minnettarlığının bir ifadesi olan Anıtkabir, Türkiye Cumhuriyeti’nin en anlamlı eseridir.

Muhtelif bakımlardan çeşitli söylentilere yol açan ve her gün aktüel kıymetini muhafaza eden ATATÜRK ‘ün Anıtkabir inşaatı ile yeni Meclis binasının arsalarının alışına dair şartların mahiyeti hakkında bilgi isteyen sözlü soru Seyhan Milletvekili Ali Sinan TEKELİOĞLU tarafından verilmiştir.

Dokuzuncu devre Büyük Millet Meclisi’nin en mühim sözlü sorusunu Başbakan Adnan MENDERES tarafından cevaplandırılması merakla beklenirken, Büyük Millet Meclisi 23 Haziran 1950 günü saat 15.00’te Başkan vekillerinden İstanbul Milletvekili Fuat Hulusi DEMİRELLİ ‘nin Başkanlığında toplanmış, “ANITKABİR VE MECLİS ARSALARININ KİMLERDEN VE KAÇA ALINDIĞI AÇIKLANMIŞTIR.”

Seyhan müstakil Milletvekili Ali Sinan TEKELİOĞLU ‘nun yapılmakta olan Büyük Millet Meclisi binası ile, ATATÜRK anıtının bulunduğu arazi hakkında Başbakanlıktan sözlü sorusuna Bayındırlık Bakanı Fahri BELEN cevap vererek şu açıklamayı yapmıştır:
—“Muhterem arkadaşlarım, yeni B.M.M. binası ile ATATÜRK anıtının bulunduğu arazi hakkında sayın Seyhan Milletvekili Sinan TEKELİOĞLU ‘nun sorularına Başbakan adına madde madde cevap veriyorum…!

*MECLİS İNŞAATI
Önce B.M.M. hakkındaki malumatı arz ediyorum:
1-B.M.M. nin inşa edildiği arazi “326.828”metrekareden ibarettir.
İstimlâk için harcanan para 2.326.811 liradır (MAŞALLAH SESLERİ). Bunun 11.316 metrekaresi Ankara Belediyesinden, 3.656 metre karesi Kızılay kurumundan, 7.989 metrekaresi Mısır Elçiliğinden ve 303,587 metrekaresi de muhtelif şahıslardan alınmıştır. (KİMDİR ŞAHISLAR SESLERİ)

Hususi şahıslara ait kısım 112 parseli ihtiva etmektedir ve bedeli 1.069.815 liradır. Kıymetli zamanınızı lüzumsuz yere işgal etmemek için 20,000 lira ve daha yukarı bedellerle satın alınan arsaların sahiplerini, miktarlarını ve bedellerini arz etmekle iktifa edeceğim.

Sayın Ali Sinan TEKELİOĞLU arkadaşım diğerleri hakkında da malumat edinmek istiyorlarsa, elimdeki cetvelleri kendilerine tevdi etmeğe amadeyim.
20,000 liradan yukarı arsalar şunlardır:

“ALINAN ARSALAR”
8 parsel halinde 10.340 metrekare arsa 28.431 lira bedelle Ali oğlu Mustafa ve şeriklerinden.
1 parsel halinde 7.258 metre kare arsa 21.774 lira bedelle İsmail SABUNCU ‘dan.
4 parsel halinde 13.987 metrekare arsa 41.961 lira bedelle Ali Sait’den.
6 parsel halinde 6.680 metrekare arsa 42.130 lira bedelle Naşide, Vasıf ve Hamit KALAYCI ‘dan.
4 parsel halinde 4.667 metrekare arsa 20.335 lira bedelle Ramazan ve Ahmet’ten.
5 parsel halinde 5.157 metrekare arsa 27.554 lira bedelle Ali Fuat CEBESOY ‘dan.
17 parsel halinde 43.317 metrekare arsa 223,864 lira bedelle Hulüsi İbrahim SADIKOĞLU ‘dan.
18 parsel halinde 38.781 metrekare arsa 195.725 lira bedelle Sadık SOYHAN ve kardeşlerinden.
1 parsel halinde 3,294 metrekare arsa 150.000 lira bedelle Şükrü SARAÇOĞLU ‘dan.
Kayıt bundan ibarettir.
Bir parsel halinde 3294 metrekare küçük bir arsa, 150,000 lira bedelle Şükrü SARAÇOĞLU ‘ndan (ALLAH ALLAH SESLERİ, SOLDAN ALKIŞLAR VE GÜRÜLTÜLER, TEKRAR EDİNİZ SESLERİ…)

İzmir Milletvekili Seyit Mehmet ALDEMİR:

—“TÜRK MİLLETİ ÖĞRENSİN. DİVANI ALİYE BUNLAR! DİVANI ALİYE.”

Bayındırlık Bakanı Fahri BELEN devamla:

1 parsel halinde 826 metrekare arsa 41.500 lira bedelle Abdurrahman Naci DEMİRAĞ ‘dan.

Bir Milletvekili:

—“BUNUN DA İSTİRDADI LÂZIM GELİR.”

Bayındırlık Bakanı Fahri BELEN devamla:

Bir parsel halinde 1460 metrekare arsa 32,120 lira bedelle Mustafa Senin ATAYURT ‘tan.

8624 metrekare arsa 28.000 lira bedelle Süleyman Sırrı veresesinden.

Bu arsalar istimlâk yolu ile alınmıştır.

“ALINAN BİNALAR”

İkinci suale geçiyorum:

Bu sahalarda bina olarak alınanlar vardır. Bunların kimlere ait olduğunu, tapu kıymetlerini ve istimlak bedellerini arz ediyorum:

56,600 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 275.000 lira bedelle Türk Tecim Anonim Sosyetesinden.

29,837 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 253.000 lira bedelle Abdurrahman Naci DEMİRAĞ ‘dan.

14,000 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 250.000 lira bedelle Kızılay Kurumu’ndan.

16,800 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 80.000 lira bedelle Mehmet EMİNOĞLU ile Halim ÖZGEN ‘den.

9,430 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 11.840 lira bedelle Abdulhalik RENDA ‘dan.

6,600 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 29.624 lira bedelle Hüseyin Hamit BENADAM ‘dan.

9,600 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 26.213 lira bedelle Ahmet Niyazi oğlu Yahya Ahmet’ten.

9,600 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa  65.186 lira bedelle Emin Azize TIRNAZ ‘dan.

1445 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 23.828 lira bedelle Ali oğlu Salih Yaşar ve Mustafa’dan.

1600 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 10.242 lira bedelle Şemsettin kızı Halide’den.

2520 lira Tapu kıymetli bir bina ve arsa 55.000 lira bedelle Naciye vereselerinden.

Tapu kıymeti bulunmayan bir bina ve arsa 55.00 lira bedelle Ziya Fikri ve arkadaşlarından.

Sahibi belli olmadığından istimlâk bedeli Bankaya yatırılmıştır. Bu arsanın yüz ölçümü 1761 metrekare ve bedeli 8452,80 liradır.

“ANITKABİR ARSALARI”

Şimdi Anıtkabir hakkındaki malumatı arz ediyorum:

1- Anıtkabir’in inşa edildiği arazi sahası “569.965” metrekaredir. İstimlâk için harcanan paranın yekûnu 1.175.927 liradır.

Bunun “43.135” metre karesi Belediyeden ve “446.007” metre karesi şahıslardan alınmış ve “53.715” metre karesi hazineden bedelsiz olarak intikal etmiştir.

Hususi şahıslara ait kısım 309 parseli ihtiva etmektedir, bedeli 1.018.856 liradır.

20 bin lira ve daha yukarı olan kısımlar şunlardır:

22 parsel halinde 21 metre kare arazi 54.075 lira bedelle Nesibe ÇOŞAN ‘dan. 23 parsel halinde 20.913 metre kare arazi 77.008 lira bedelle Aliye ve Hamdi’den, Samet’ten.
26 parsel halinde 27.446 metre kare arazi 71.998 lira bedelle Şefika EREN ‘den.
42 parsel halinde 53.610 metre kare arazi 234.255 lira bedelle İş Bankası, Recep Zühtü ve arkadaşlarından

“34.864” metre kare arazi 67.432 lira bedelle Burhan ÇAKIR ve arkadaşlarından.

Bu arsalar da istimlâk yolu ile temin edilmiştir.

2- Sorunun ikinci maddesine geçiyorum.

BİNALARIN SAHİPLERİ:

Bu sahada binalı olarak istimlâk edilen gayrimenkuller vardır. Bunların kimlere ait olduğunu tapu kıymetlerini ve istimlâk bedellerini sırasıyla arz ediyorum.

1036 tapu kıymetli bir bina 2210 lira bedelle Fikriye ERDAL ‘dan.
2400 tapu kıymetli bir bina 38.434 lira bedelle Emin ÖZBEK ‘ten.
564 tapu kıymetli bir bina 21.744 lira bedelle Şahap GÜRLER ‘den.
1440 lira tapu kıymetli bir bina Süreyya BECEREN ‘den.
960 lira tapu kıymetli bir bina 2938 lira bedelle Nihal EREDEN ‘den.
Tapusuz bir bina 5.000 lira bedelle Kemal ŞEN ‘den.

3- Sorunun üçüncü maddesine geçiyorum:

Bu sahada vereseler arasındaki ihtilaf veya sahiplerinin ikametgâhlarının meçhul olması gibi sebeplerle, istimlâk bedelleri bankaya yatırılmak suretiyle hazine adına tescil edilen 9 parsel mevcuttur.

İstimlâk bedeli 19.952 liradır. Sahipleri de Salih ve hissedarları İbrahim ve Ziya, İsmail oğlu Ali ve Kamran KOKAY ‘dır. Maalesef metre karesi yoktur.

BİLİNMEYEN SAHİPLER:

İlgili makamlardan topladığım dosyalardaki gayrimenkul sahiplerinin hüviyetleri tamamıyla açık değildir. Aydınlatılması gereken hususlar da vardır (BRAVO SESLERİ!… YAŞA PAŞAM SESLERİ!…).

Ben topladığım malumatı olduğu gibi arz etmiş bulunuyorum. Bunları tespit etmenin zaman meselesi olduğunu Sayın TEKELİOĞLU arkadaşım takdir buyururlar.

Seyhan Milletvekili Ali Sinan TEKELİOĞLU:

—“ALİ OĞLU VELİ KİMDİR…? ARAYACAĞIZ. FAKAT BUNUN ARANMASI BİR ZAMAN MESELESİDİR DİYORUZ. KENDİLERİNE İLGİLERİNDE DOLAYI TEŞEKKÜRLERİMİ SUNARIM.”
Erzincan Milletvekili Yusuf Cemal GÖNENÇ:
—“DİVANI MUHASEBATTAKİ TEDİYE EVRAKINDA VARDIR.”
Bayındırlık Bakanı Fahri BELEN devamla:
—“BUNLAR, MALUMU ÂLİNİZ TAMAMEN BİR ZAMAN MESELESİDİR. BEN ÜÇ YERDEN DOSYA ALDIM, B. M. M.’DEN, BELEDİYEDEN. MÜSAADE EDERSENİZ, HATTA DAHA FAZLA MÜSAADE EDERSENİZ, BUNLARIN HEPSİNİ BULURUZ. ESKİ KIYMETLERİ BULURUZ VE HER TÜRLÜ HAZIRLIKLARI HUZURUNUZA ÇIKARIRIZ. ŞİMDİ BUNLARI YÜKSEK HEYETİNİZE ARZEDİYORUM. KAFİ GÖRÜYORMUSUNUZ?… SİZE ŞİMDİ İKİ DOSYA VERCEĞİM (BRAVO SESLERİ VE ALKIŞLAR!…).”

Ali Sinan TEKELİOĞLU’NUN SÖZLERİ:
—“Bakandan sonra söz alan soru sahibi Ali Sinan TEKELİOĞLU, yaptığı açıklamadan dolayı bakana teşekkür etmiş, bütün milletin bu sualin cevabını heyecanla beklediğini söylemiş, ANITKABİR ‘in ATATÜRK ‘ün eliyle yetiştirmiş olduğu ORMAN ÇİFTLİĞİ ‘ne değil de bu tarafta yapılmış olmasından dolayı vatandaşların hüzün duymakta olduğunu ve bu bu durumun halk ta bir istifham yaratmış bulunduğunu beyan etmiştir.”
ANITKABİR ‘in burada inşa edilmesiyle müstear namlarla birçok açıkgözlerin istifadeler temin ettiklerini kaydeden Hatip, bu hususta vermiş olduğu sözlü sorunun gensoru haline ifrağ edilmesini istemiştir.
Demokrat Parti grup başkan vekillerinden Eskişehir Milletvekili Abidin POTUOĞLU, gensorunun ancak grup kararı ile açıklanabileceğini belirtmiş, Balıkesir Milletvekili Sıtkı YIRCALI ile Zonguldak Milletvekili Muammer ALAKANT, içtüzük mucibince gensorunun bugünkü gündeme alınması lazım geldiğini söylemişlerdir.
Bunun üzerine Yozgat C.H.P Milletvekili Avni DOĞAN, kendisinin şahsen gensoru talebini desteklediğini bildirmiştir.
Bunun üzerine Başkan, Hükümetin bu meseleyi tetkik etmesi için gensorunun başka bir gündeme alınıp alınmamasını oya sunmuş ve gensorunun başka bir gündeme alınması kabul olunmuştur.
Meclis Pazartesi günü toplanacaktır.

EKSİKLİKLER BENİM FAZLALIKLAR DAHA ÖNCE EMEK VERENLERİNDİR. BİR BAŞKA YAZIMDA GÖRÜŞMEK ÜZERE ESEN KALINIZ.

Bu yazı www.sechaber.com.tr için yazılmıştır. Bu yazının kaynak gösterilmeden kopyalanması ve kullanılması “5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası“na göre suçtur.