MUSTAFA KEMAL, KURMAY YÜZBAŞI OLARAK MEZUN OLUR. (MUSTAFA KEMAL, KURMAY YÜZBAŞI ÜNİFORMASI İLE.) BU ÜNİFORMAYI ALİ FUAD (CEBESOY) İLE BİRLİKTE İSTANBUL MERCAN YOKUŞUNDA ASKERİ TERZİ “ALTIN MAKAS’A” YAPTIRMIŞ FAKAT TERZİDEN ALAMADAN TEVKİF EDİLMİŞTİR.
MUSTAFA KEMAL, bu yıl Harp Akademisi’nin son sınıfındadır. Her ne kadar İSTANBUL gazeteleri Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu tehlikelerden bahseden hiçbir haber yayınlamasalar da, hükümetçe alınan bir karar, durumun ne kadar ciddi olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu gazeteler önce 14 Nisan’da (14 Muharrem 1322) Harbiye Okulu’ndan Mülâzım-ı sânilikle mezun olanların, iki gün önce yemin ettikleri yazarlar. SABAH gazetesi, Harbiye Okulu’ndan mezun olan genç subayların uzun uzun listelerini yayınlar.
6 Mayıs tarihli gazeteler de, yeni subayların okulda yapılan törende diplomalarını aldıklarını, kuraların çekildiğini bildirir.
Hâlbuki bu tören her yıl “ŞABAN” ayında yapılır ve mezun olanların adları açıklanırdı.
BU DEFA MEZUNİYET TARİHİ ALTI AY ÖNCESİNE ALINIR. ARABİSTAN’DAKİ İSYANLAR, RUMELİ’DEKİ GERGİN DURUM, YENİ ERMENİ İSYANLARI, SERASKERLİĞİ BU YOLDA BİR KARAR ALMAYA MECBUR EDER.
MUSTAFA KEMAL HARP AKADEMİSİ’Nİ “BEŞİNCİLİKLE” BİTİRİR:
(MUSTAFA KEMAL’İN, HARP AKADEMİSİ’NDEN MEZUN OLDUĞU GÜNLERE AİT DİĞER BİR RESİM.)
MUSTAFA KEMAL, Kurmay Yüzbaşı olarak yeminini 20 Ekim günü eder. “SABAH” gazetesi 21 Teşrinievvel (EKİM) tarihli nüshasında, Harbiye Okulu’ndaki yemin merasiminde numaralarında okunduğunu ve törende Askeri Okullar Nazırı ZEKİ PAŞA, İkinci Nazır Ferik RIZA PAŞA, Harbiye Okulu Müdürü Ferik SERVET ve Ders Nazırı ESAD PAŞA ‘ların da hazır bulunduğunu ve ZEKİ PAŞA ‘nın yeminleri teker teker yaptırdığını yazar.
Bu gazeteye göre (SABAH) yemin edenler şunlardır:
—“BU SENE MEKTEBİ HARBİYEDEN YÜZBAŞILIKLA NEŞ’ET EDEN ERKÂNIHARP VE NAMZED VE BAYTAR EFENDİLERLE MÜLÂZIMIEVVELLİKLE İKİNCİ SENEYE TERFİ EDEN NAMZED VE BAYTAR BEŞİNCİ SENE VE AŞİRET MEKTEBİ EFENDİLERİ.”
İKDAM gazetesi 31 Ekim nüshasında KURMAY ve NAMZED olarak bir ayrım yapmadan bu yıl Harp Akademisi’nden mezun olan efendilerin alfabe sırası ile olduğunu da tasrih ederek, bu listeyi yayınlar. Bu listede “38 “ ad vardır ve alfabe sırasına göre son isim MUSTAFA KEMAL (SELANİK) tir.
MUSTAFA KEMAL’İN HARP AKADEMİSİ’Nİ BİTİRİŞ TARİHİ DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE YAZILIDIR.
1926 yılında yayınlanan “TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK SALNAMESİNDE” (S:48): “REİSİ CUMHUR HAZRETLERİNİN TERCÜMEİHALLERİ” başlığı altındaki biyografide Harp Akademisi’nde öğrenim devresini “29 Kânunuevvel 1320 (11 OCAK 1905)” de tamamladığı yazılır.
Bu tarihten sonra yayınlanmış muhtelif biyografilerde de bu tarih benimsenmiştir.
İNÖNÜ VE İSLAM ANSİKLOPEDİLERİ (ATATÜRK) BÖLÜMLERİNDE BU TARİHİ YANİ 11 OCAK 1905 ‘İ VERİRLER.
MUSTAFA KEMAL İLE AYNI ZAMANDA HARP AKADEMİSİ’NDEN MEZUN OLAN ALİ FUAT (CEBESOY) İSE “SINIF ARKADAŞIM ATATÜRK” ADLI ESERİNDE DER Kİ:
—“1904 YILI ARALIK AYINDA HARP AKADEMİSİ’Nİ BİTİRDİK. KURMAY YÜZBAŞI OLARAK DİPLOMA ALDIK. MUSTAFA KEMAL’İN 11 OCAK 1905’TE MEZUN OLDUĞUNA DAİR YAZILAN BİYOGRAFİLER DOĞRU OLMASA GEREKİR.”(S:70)
BU SINIFIN BİRİNCİSİ ALİ İHSAN (SABİS) HARP HATIRALARIM, 1.CİLT S: 6’DA 1904 YILINDA KURMAY YÜZBAŞI OLDUKLARINI YAZAR.
MUHARREM MAZLUM İSKORA’NIN “HARP AKADEMİLERİ TARİHÇESİ” ADLI ESERİNİN 1.CİLDİNDE İSE 57. SINIFIN MEZUNİYET TARİHİ 29 KANUNU EVVEL 1320 OLARAK GÖSTERİLİR.(S:204)
HARP AKADEMİSİ’NDEKİ RESMİ KAYITLARA VE EN SON SINIFTAKİ NOTLARA GÖRE:
—“ MUSTAFA KEMAL, ALTINCIDIR. FAKAT ÜÇ YILLIK DERS NOTLARINA GÖRE AKADEMİMİZDEN BEŞİNCİ OLARAK MEZUN OLMUŞTUR. 37 KİŞİLİK SON SINIFTAN DA YALNIZ “13” SUBAY KURMAYLIK HAKKINI KAZANMIŞTIR.”
TEVKİF:
MUSTAFA KEMAL ile bekâr arkadaşlarından bazıları, tayinleri çıkıncaya kadar SİRKECİ ‘de bir apartman kiralarlar. Buradaki toplantılarda memleket meseleleri üzerine eğilirler, gidecekleri merkezlerde gizli teşkilat kurmak lüzumu üzerinde dururlar.
Toplantılara katılan ALİ FUAT CEBESOY der ki:
—“BAŞLICA KONUMUZ REJİM MESELESİ İDİ. MEMLEKETİN KURTULUŞU İÇİN MEŞRUTİ BİR İDARE KURULMASI ŞARTTI. HÜKÜMDARI, MEŞRUTİ İDAREYE ANCAK ORDU ZORLAYABİLİRDİ. ARKADAŞLAR GİDECEKLERİ YERLERDE BUNU TELKİN ETMELİYDİLER VE GİZLİ BİR TEŞKİLAT KURMALIYDILAR.”
MUSTAFA KEMAL ‘DE,
-…”KURMAY SINIFLARINDA SÜRDÜRDÜKLERİ GİZLİ SİYASİ ÇALIŞMALARLA DAHA İYİ MEŞGUL OLABİLMEK MAKSADI İLE BU APARTMANI KİRALADIKLARINI SÖYLER.”
Aralarında FETHİ adında bir de sivil vardır. Eski bir arkadaşlarıdır ve subay iken askerlikten tard edilmiştir. Bu şahıs, halinin sefaletinden, yardıma muhtaç durumda bulunduğundan yatacak yeri olmadığından bahsederek onlara sığınmıştır.
FAKAT MUSTAFA KEMAL’İN BİLMEDİĞİ, ASKERİ OKULLAR MÜFETTİŞİ ZÜLÜFLÜ İSMAİL PAŞA’NIN, FETHİ’Yİ CASUS OLARAK YANINA SOKTUĞUDUR.
FETHİ ‘nin yaptığı ihbar üzerine ramazan ayının ilk haftasında (9-15 KASIM) tevkifler yapılır. Yakalananlar arasında:
MUSTAFA KEMAL, MÜFİT (KIRŞEHİR), İSMAİL HAKKI, ALİ FUAT ‘da vardır. MUSTAFA KEMAL bir müddet münferit surette mahpus kalır ve daha sonra “YILDIZ SARAYI MABEYİNİNDE SORGUYA ÇEKİLİR.”
Sorguya çekenler:
ZÜLÜFLÜ İSMAİL PAŞA, KABASAKAL MEHMET PAŞA VE BAŞMABEYİNCİ TAHSİN PAŞA’DIR.
Haklarında yapılmış olan “JURNAL” şöyledir:
—“HARP AKADEMİSİ’NDEN BU YIL MEZUN OLAN BAZI YÜZBAŞILAR GİZLİ KOMİTE KURDULAR, ARALARINDA PARA TOPLADILAR VE RAMAZANIN 15’İNDE (23 KASIM) ABDÜLHAMİD, TOPKAPI SARAYI’NDAKİ HIRKAİ ŞERİF ZİYARETİNE GİDECEĞİ SIRADA, ARABASINA BOMBA ATARAK SUİKAST YAPMAYI PLANLADILAR.”
Yüzbaşılar bu iddiaları kabul etmezler.
ALİ FUAT, sorgusu sırasında para toplama meselesini şöyle anlatır:
—“BENİM BİLDİĞİM BAZI BEKÂR ARKADAŞLAR ÜÇ AYDA BİR MAAŞ ALABİLDİKLERİ İÇİN, AİLELERİNDEN GELEN PARALARI ARALARINDA İTİMAD ETTİKLERİ BİR İKİ ARKADAŞA SAKLATTIRIRLAR, LÜZUM GÖRDÜKÇE ORADAN PARA ÇEKERLER. İŞTE SİZİN, ARALARINDA PARA TOPLADILAR DEDİĞİNİZ HADİSE BUDUR.”
Kurmay yüzbaşılar daha sonra Harp Okulu’ndaki “ZABİTAN TEVKİFHANESİNE GÖNDERİLİR VE BURADA DA TEK TEK HÜCRELERDE BİR SÜRE KALDIKTAN SONRA SERBEST BIRAKILIRLAR.”
Yılın son günleri huzursuzluk içerisinde geçer. Serbest bırakılmaları, tehlikenin tamamıyla atlatıldığına işaret değildir. Her gün başka bir rivayet kulaklarına gelir. Kâh sürgüne gönderileceklerinden, kâh askerlikten tard edileceklerinden bahsedilir.
Sürgüne gidecekleri takdirde:
“AVRUPA’YA KAÇARAK ORADA MÜCADELEYE DEVAM ETMEK FİKRİNDEDİRLER.”
Ümitleri:
—“TRABLUSGARP FIRKASI KUMANDANI RECEP PAŞA’DADIR.”
Hürriyet aşığı bu paşanın, FİZAN ‘a sürgün edilmiş birçok genç subaya ve Harbiyeli’ye yardımcı olduğunu duymuşlardır.
MUSTAFA KEMAL DE “RECEP PAŞA’YI DÜŞÜNMEKTEDİR:
-…”PAŞANIN HİMAYESİNE MAZHAR OLURSAK, BİZ DE AVRUPA’YA KAÇARIZ DER.”
Serbest bırakıldıkları gün kendilerine:
—“İSTANBUL’DAN BİR YERE AYRILMAYINIZ! HAKKINIZDA YAPILACAK TEBLİGATA İNTİZAR EDİNİZ.”
Dendiğinden, beklerler.
SER ASKER (HARBİYE NAZIRI), RIZA PAŞA. ALİ FUAT CEBESOY HATIRALARINDA HAPİSHANEDEN KURTULMALARINDA RIZA PAŞ’NIN ÖNEMLİ ROL OYNADIĞINI SÖYLER.
BOYU: 1.74 cm
KİLOSU: 74-76 Kg
AYAKKABI NUMARASI: 42
MESLEK SEFAHATI: REİS-İ CUMHUR MÜŞİR GAZİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİ BİN (OĞLU) ALİ RIZA – SELANİK
DUHÛLÜ: 1 MART 1315 (13 MART 1899)
NASBI: 19 EYLÜL 1337 (19 EYLÜL 1921)
SİCİL NO: 1317 – P.8 (1901 – P.8)
MÜŞÂRÜNİLEYH (ADI GEÇEN) HAZRETLERİ: 29 KÂNÛN-I EVVEL 320 (11 OCAK 1905) TARİHİNDE, ERKÂN-I HARBİYE (KURMAY YÜZBAŞILIĞI İLE MEKTEPTEN NEŞ’ET EDEREK (MEZUN OLARAK) SUNÛF – I SELÂSEDE (ÜÇÜNCÜ SINIFTA) BÖLÜK İDARE VE KUMANDA ETMEK ÜZERE ATİK 5. ORDU’YA ME’MÛR BUYRULMUŞTUR.
ATATÜRK ’ün boy, kilo ve ayakkabı numarasına ait bilgiler:
Uzun yıllar ATATÜRK ’ün yanında bulunan ve 1927’de “CUMHURBAŞKANLIĞI ÖZEL KALEM MÜDÜRÜ” 1932’den ATATÜRK ’ün ölümüne kadar “CUMHURBAŞKANLIĞI GENEL SEKRETERİ” olarak görev yapan Hasan Rıza SOYAK ’ın “ATATÜRK’TEN HATIRALAR; C I, Yapı ve Kredi Bankası Yayınları, İSTANBUL, 1973, S:3.” adlı eserinden yararlanılarak ve “ANITKABİR KOMUTANLIĞINDA” yer alan şahsi eşyaları üzerinde yapılan tespitlere dayanılarak hazırlanmıştır.
BİR BAŞKA YAZIMDA GÖRÜŞMEK ÜZERE ESEN KALIN. EKSİKLİKLER BENİM, FAZLALIKLAR DAHA ÖNCE EMEK VERENLERİNDİR.
Bu yazı www.sechaber.com.tr için yazılmıştır. Bu yazının kaynak gösterilmeden kopyalanması ve kullanılması “5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası“na göre suçtur.