MUSTAFA KEMAL’İ ÜZEN HADİSE: “ANNESİNİN YENİDEN EVLENMESİ”
Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesinin son sınıfında iken kendisini üzen ve hatta zaman zaman baba evinden uzaklaştıran bir hadise olur.
Üç çocuğu ile dul kalan Zübeyde Hanımın, rahmetli eşi Ali Rıza Efendi’den aldığı dul maaşı ile aileyi geçindirmekte karşılaştığı zorluklar büyür. O sıralarda Yunanistan’a terk edilen Tesalya’nın merkezi Larisa’dan göç edenlerden Ragıp Efendi, kendinse talip olur. Reji idaresinde memur olan Ragıp Bey de duldur ve ilk eşinden çocukları vardır.
Mustafa Kemal’in çocukluk arkadaşlarından Hacı Mehmet Bey (CUMHURİYET DEVRİNDE MİLLETVEKİLİ MEHMET SOMER) bu olay hakkında Ali Fuat CEBESOY ‘a şunları anlatır:
—“RAGIP BEY İÇ GÜVEYSİ OLARAK EVE GELİR GELMEZ MUSTAFA KEMAL MÜNFAİL OLDU (GÜCENDİ). EVİ TERK EDEREK HORHORSU MAHALLESİNDE OTURAN ÖZ HALASI EMİNE HANIM’IN YANINA GİTTİ ve MANASTIR ASKERİ İDADİSİNE GİDİNCEYE KADAR DA ANASININ EVİNE NADİREN UĞRADI.” Demiştir.
YIL 1895…
MUSTAFA KEMAL, SELANİK ASKERİ RÜŞDİYESİNİ BİTİRİR
Mustafa Kemal, bu yılın sonlarında, Selanik Askeri Rüştiyesinin mezuniyet imtihanlarına hazırlanırken, İdadi tahsiline, İstanbul’ da Kuleli Askeri okulunda devam etmeyi düşünür. Onun bu yolda bir karar almasında, evinde bir üvey babanın bulunuşunun rolü büyüktür. Bilhassa bu sebeple ana evinden ve Rumeli’den uzaklaşmak emelindedir.
Üvey Baba Ragıp Beyle ilgili olarak Ali Fuat CEBESOY şunları yazar:
—“MUSTAFA KEMAL, ANNESİNİN BU İKİNCİ İZDİVACINDAN BİZLERE PEK AZ ŞEY SÖYLEMİŞTİR. HATTA RAGIP BEY’İN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINDAN SONRA SELANİK’TE VEFAT ETTİĞİNİ ÇOK SONRALARI İŞİTTİM. YALNIZ ÜVEY BABASINDAN BAHSEDERKEN: ”BANA KARŞI ÇOK SAYGILI DAVRANMIŞ, BÜYÜK ADAM MUAMELESİ ETMİŞTİR. NAZİK VE KİBAR İNSANDI.” DEMEKLE YETİNMİŞTİR.
Ana evinden ve Rumeli’den uzaklaşmak kararından vazgeçirmek isteyenler olur. Birçok defalar okula mümeyyiz olarak gelen ve imtihanlarda Mustafa Kemal’i tanıyıp takdir eden Kurmay Subay Hasan Bey o günlerde bir münasebetle genç öğrenciye İdadi (Lise) tahsiline nerede devam edeceğini sorar ve niyetinin İstanbul’a gitmek olduğunu anlayınca da şu tavsiyede bulunur:
—“BUNDAN VAZGEÇİNİZ OĞLUM. MANASTIR’A GİDİNİZ, ORADA DAHA İYİ YETİŞİRSİNİZ.”
Mustafa Kemal, Hasan Bey’in tavsiyesini dinleyecektir.
Bu yılın son ayının ikinci yarısında imtihanlar başlar ve 1896 yılının ilk günlerinde son bulur.
Mustafa Kemal, Hasan Bey’in tavsiyesini dinleyecektir.(Sınıf Arkadaşım ATATÜRK – Ali Fuat CEBESOY S.8 / Şevket Süreyya AYDEMİR “Tek Adam” adlı eserinde bu tavsiyeyi öğretmenlerinden Yüzbaşı Mustafa Bey ile Yüzbaşı Naki Bey’in de tavsiye yaptıklarını kaydeder. C.1.S:59)
Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyenin “43” mevcutlu son sınıfından dördüncü olarak mezun olur.
“MUSTAFA KEMAL – AHMET SUBAŞI KÜNYELİ” (ATATÜRK ’ün öğrencilik hayatına ait bazı notlar. Faik Reşit UNAT / DEVRİM GENÇLİĞİ DERGİSİ KASIM 1953: Askeri rüştiyelerin geleneğine göre her öğrencinin adından sonra kendi semt veya mahallesinin adı konulmaktadır. Bu kayda göre o yıl Mustafa Kemal’in oturduğu mahallenin adı “AHMET SUBAŞI” dır.)
15 YAŞINDAKİ, GENCİN MEZUNİYET İMTİHANINDAKİ BAŞARI NOTLARI ŞÖYLEDİR:
*MANTIK: (45)
*HENDESE: (45)
*HESAP: (45)
*KAVAİD-İ OSMANİYE: (45)
*HATT-I FRANSEVİ: (20)
*FRANSIZCA: (45)
*COĞRAFYA: (45)
*TARİH-İ İSLAM: (43)
*İMLAY-I TÜRKİ: (45)
*USUL-I DEFTERİ: (45)
*RESİM: (20)
O zamanlar askeri okullarda bazı ders notları (45), bazılarının (20) esasından verilmektedir.
Mustafa Kemal mezuniyet imtihanlarında hemen hemen bütün derslerinden tam not almıştır. Yalnız bir dersin notu (45) değil de (43) tür.
Zübeyde Hanımın vefatından önce kendisi ile söyleşi yapabilen tek insan Enver Behnan ŞAPOLYO eserinde şu bilgileri verir:
—”RAGIP BEY’İN İLK EŞİNDEN İKİSİ KIZ, İKİSİ ERKEK DÖRT ÇOCUĞU VARDI. KIZLARININ BİRİNİN ADI RUKİYE İDİ. FUAT BULCA AKRABALARI İDİ. RAGIP BEY’İN ERKEK ÇOCUKLARINDAN BİRİSİ SÜREYYA BEY OLUP SONRADAN TOYRAN’DA İNTİHAR ETMİŞTİ. DİĞER OĞLU DA ŞİMENDİFER MEMURU HAKKI BEY BEYDİ. RAGIP BEY ÇOK KİBAR VE İYİ KALPLİ BİR ADAMDI.”
BİR BAŞKA YAZIMDA GÖRÜŞMEK ÜZERE ESEN KALIN. EKSİKLİKLER BENİM FAZLALIKLAR DAHA ÖNCE EMEK VERENLERİNDİR.