“Ölmeden Mezara Koydular Beni”

Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih Araştırmaları Strateji Etütler Daire Başkanlığı’na (ATASE) göre Çanakkale Kara ve Deniz Savaşları’nda şehit sayımız 57.263’tür. Şehitlerimizin ruhu şad olsun.

“Çanakkale Türküsü” Kastamonu yöremize ait olup, Çanakkale Savaşını anlatan kahramanlık ve askerlik üzerine bir ezgi ile söylediğimiz halk şiirlerimizdendir.

“Çanakkale içinde vurdular beni / Ölmeden mezara koydular beni!”

Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ‘ten sonra ikinci ve son Mareşal Mustafa Fevzi Çakmak paşamızın kardeşlerinden Mehmet Nazif Efendi, Çanakkale de ölmeden önce mezara koyulan şehitlerimizdendir.

64. Alay’ın ikinci taburunda, bölük komutanı olarak görev yapan Mülâzım-ı evvel Mehmet Nazif Efendi, 8 Ağustos 1915 (R. 26 Temmuz 1331) günü, Conkbayırı’nda birliğinin başında, süngü takarak hücuma geçtiği ve böylece Anzaklar’ın ele geçirdikleri tepeden atılmak istendiği bir sırada 2. Taburun bu saldırısı anında, birliğinin başında şehit düşmüştür. Ama anısına, şehit düştüğü Conbayırı’nda sahile hâkim bir noktaya sonradan dikilen anıt mezarda, 26 Temmuz 1915 günü, birliğinin başında düşmana taarruza geçtiği sırada şehit düştüğü belirtilmiştir.

Verilen bu tarih yanlıştır!

Ankara’da Kara Kuvvetleri Arşivi’nde Mehmet Nazif Bey 321-355 numara ile kayıtlıdır. ATASE Arşivi’ndeki belgelerde Mehmet Nazif Bey’in Rumî 26 Temmuz 1331 yani 8 Ağustos 1915’te şehit düştüğü yazılıdır. (Bkz. Barış Faaliyeti Dosyası, Kls. 316, Dos. 3-37, Fihrist 3 ve 3-1). Bu dosyada Anafartalar Grubu Kumandanı Mustafa Kemal (ATATÜRK)’ün Fevzi Çakmak’a kardeşi Mehmet Nazif Bey’in şehadeti üzerine 26.6.331 (8 Eylül 1915) tarihli yazdığı mektubu bulunmaktadır:

“Yüksek Huzurlarına

Muhterem Kardeşim Paşa Hazretleri,

23 Temmuz 331 (5 Ağustos 1915) tarihli mektubunuzu dün aldım. Hakk-ı acizâne-mize gösterilen iltifat ve teveccühlerinize teşekkür ederim.

Mukaddes vatanımızı çiğnemeye çalışan hain düşmana – ancak arkadaşlarımızın yüksek gayreti ve canlarını vermeleri sayesinde – iyi dersler verilmektedir. Vatanı kurtarmak için şerefli kanlarını büyük bir şevkle veren arkadaşlarımın gayretiyle düşmanın gelecekteki her türlü teşebbüsüne mani olacağına güvenim tamdır.

Ancak bu derecedeki fedakârlık abidesinin gerektirdiği bazı acılara tahammülün zaruri olduğu zatıâlilerince de tasdik edilmiştir. Bu zaruretin mecbur etmesiyle sizi acılara düşüreceği tabii olan biraderimizin şehadeti haberi bendenizi cidden üzmüş ve ağlatmıştır.

Merhum şehit biraderiniz 26.5.331’de (8 Ağustos 1915) millet ve memleketin hayat ve memat noktası olan Conkbayırı’nda düşmana atılan safların önündeydi.

Üzüntünüze bütün saflığım ve kalpten samimiyetle katılır ve cenab-ı hakka zâtıalilerine ve kederli ailenize iyilik ve sabır ihsan buyurması için yalvarır, sevgi ve dostluğumu arz ederim efendim.

Anafartalar Grubu Kumandanı

M. Kemal