Büyük Önder Atatürk, büyük Nutuk’unda;
…”Bizim yüzümüz her zaman temiz ve lekesiz idi ve daima temiz ve lekesiz kalacaktır. Yüzü çirkin, vicdanı çirkinlerle dolu olanlar, bizim vatanseverce, vicdanlıca ve namusluca hareketlerimizi, küçük ve çirkin ihtirasları yüzünden çirkin göstermeye kalkışanlardır. Tarihi yaşadığımız gibi yazdık; fakat geleceği, Cumhuriyet’e inanlarla onu koruyanlara ve yaşatacaklara emanet etmek lazımdır.” demiştir.
Atatürk, “Nutuk”unu 1927 yılının 15 ila 20 Ekim günleri arasında, Ankara’da toplanan Cumhuriyet Halk Fırkası nın İkinci Kurultayı’nda okumuştur. “1335 senesi Mayıs’ının 19. günü Samsun’a çıktım” cümlesiyle başlayan metni “Mevcud olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur” sözleri ile tamamladığında başlamasının üzerinden altı gün geçmiş ve aralıklar la 36 saat 31 dakika ( veya 35 dakika) boyunca okumuştur.
Nutuk, vesikaları ile birlikte Türk Devrim Tarihi için birinci elden ve en önemli kaynaklardan biri bulunduğu şüphesizdir. Atatürk, …”Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir hal alır.” demiştir.
Ünlü Araştırmacı Tarihçi, gazeteci ve yazar Murat Bardakçı’ya göre, Orijinal Nutuk’un macerası ilginçtir:
…”1927’den 1981’e kadar Çankaya’daki Atatürk Arşivi’nde “1” numaralı belge olarak muhafaza edilen elyazması nüsha, 12 Eylül’den sonra Devlet Başkanı Kenan Evren’in talimatı ile Atatürk’e ait daha başka çok sayıda evrak ile beraber “Askeri Arşiv” olarak bilinen ‘ATESE’ ye, yani Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Daire Başkanlığı’na devredildi. Ve halen orada duruyor.
Nutuk’un orijinal el yazması ile baskı nüshaları mukayese edildiğinde, metinler arasında bazı farklar olduğu görülür. Kimi kelimelerin yerinde başka sözcükler vardır, bazı ifadeler değiştirilmiş, paragraflar yer yer kısaltılmış ve bazı paragraflar tamamen atılmıştır. Ve önemli fark, yayınlanmış Nutuk’un biraz yumuşatılmış olmasıdır.
Metnin giriş cümlesi de, orijinal nüshada farklıdır: “1335 senesi Mayıs’ının 19. günü Samsun’a çıktım” meşhur ifadenin yanında Mustafa Kemal’in ağzından “Ali Rıza Paşa, Ahmet İzzet Paşa’ya ‘Cumhuriyet yapacaklar’ demiş, aleyhimde bulunmuş. İsmet Paşa’ya İzzet Paşa söylemiş.” Şeklinde bir cümle vardır ama bu cümle baskı nüshalarda yer almamıştır. Ve metinde bu şekilde farklılıklar pek çoktur.
Burada Nutuk’un orijinalinin, yani Reisicumhur Mustafa Kemal’in Cumhuriyet Halk Fırkası’nın İkinci Kurultayı’nda okuduğu ve şimdi Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Daire Başkanlığı, yani ATESE de muhafaza edilen elyazmasının ilk iki sahifesi yer alıyor: